Kinh doanh trà hoa: Kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống
Cuộc sống hiện đại với những căng thẳng, lo
toan dễ khiến con người ta đánh mất những khoảng thời gian và không gian
yên tĩnh, thư giãn bên người thân, bạn bè, đồng nghiệp.
Xuất phát từ
thực tế đó, vài năm gần đây, tại các thành phố lớn như Hà Nội, thành
phố Hồ Chí Minh xuất hiện một chuỗi quán trà thảo mộc, trà hoa mang
nhiều phong cách khác nhau như phong cách trà nhạc trữ tình, phong cách
trà nhạc dân gian mang đậm hồn Việt, phong cách trà đạo Nhật Bản. Những
quán trà như vậy đang dần trở thành điểm đến lý tưởng của đông đảo khách
hàng thuộc nhiều tầng lớp khác nhau.
Trà hoa- nét văn hóa ẩm thực độc đáo
Để
kinh doanh trà hoa thành công, ngoài kiến thức quản lý và đầu óc kinh
doanh nhạy bén, đòi hỏi người chủ phải có niềm đam mê và trang bị cho
mình những kiến thức cơ bản về nghệ thuật trà: từ các loại trà, hương
vị, cách pha chế, dụng cụ pha trà cho đến cách thưởng thức,... Bởi khi
đến quán, ngoài thưởng thức trà và đàm đạo với bạn bè, người thân, nhiều
khách hàng cũng mong muốn tìm hiểu thêm về nghệ thuật trà - một thú vui
tao nhã.
Dựa trên kinh nghiệm của những người đã kinh doanh
trà hoa thành công, có thể đúc rút thành một quy trình gồm những bước đi
cơ bản sau:
Bước 1: Khảo sát về nhu cầu thưởng thức trà hoa của người Việt
Trước
khi mở quán, bạn nên tiến hành khảo sát về nhu cầu uống trà của người
Việt, phong cách trà nào thu hút đông đảo người thưởng thức hơn cả, đối
tượng khách uống trà là ai? Yêu cầu cụ thể của từng nhóm đối tượng khách
hàng? Có được kết quả khảo sát đó, bạn sẽ xác định được đối tượng khách
hàng tiềm năng của mình để có thể thiết kế, định hình phong cách và
hương vị trà đặc trưng cho quán.
Đối tượng khách hàng của các
quán trà hoa hiện nay tương đối đa dạng, không chỉ thu hút các bậc cao
niên, những nghệ sĩ lui tới đàm đạo, thưởng trà mà còn lôi cuốn cả giới
trẻ. Các buổi tối và ngày cuối tuần là thời điểm rất đông bạn trẻ tìm
đến với trà hoa để giảm bớt những áp lực cuộc sống, thưởng thức các loại
trà hoa bổ dưỡng sức khỏe.
Anh Lê Văn Du - chủ quán trà Thiên Sơn, số 88 Thanh Nhàn, Hà Nội cho biết: “Khách
đến với quán chủ yếu là các bạn trẻ. Sau một ngày làm việc vất vả, căng
thẳng, họ muốn tìm một không gian yên tĩnh và họ đến với quán trà. Cũng
có người đến quán để tìm lại một hình ảnh xưa, ví dụ như ngồi ngắm
giếng nước".
Bước 2: Trang bị kiến thức về trà hoa
“Trà
hoa”, ngay từ cái tên đã khơi dậy hương vị và thành phần trong đó. Vẫn
giữ được vị chát chát, ngọt thanh nhẹ của trà mạn, trà hoa không chỉ
mang lại cho người thưởng thức những cảm nhận mới mẻ về hương vị mà còn
là thứ đồ uống có lợi cho sức khoẻ.
Để mở quán trà hoa, bạn
cần phải có vốn hiểu biết nhất định về trà, về các loại thảo dược hoặc
đôi khi chính sự đam mê là động lực lớn nhất để bạn tìm tòi xây dựng nên
một thương hiệu trà hoa nổi tiếng và độc đáo của riêng mình. Bạn có thể
tham khảo thực đơn trà của các quán đã mở trước đó bởi menu phong phú
với nhiều loại trà cũng tạo ấn tượng và đem lại nhiều sự lựa chọn khác
nhau cho khách hàng.
Tiếp đến bạn phải tìm hiểu về cách pha
chế từng loại trà, vật dụng đựng trà, cách rót trà và thưởng thức trà ,
nguồn cung nguyên liệu bởi đây là những yếu tố quyết định làm nên sự
khác biệt của một quán trà hoa. Từ chiếc ấm, chén đựng trà cũng phải tạo
được nét độc đáo. Mỗi chén trà khi đến với khách hàng đã hội tụ những
giá trị văn hóa từ việc lựa chọn nguyên liệu, nước dùng pha trà, cách
pha chế đến cách rót trà.
Đến với trà hoa như một cái duyên, anh Vũ Hoàng Long - chủ chuỗi quán Trà hoa tại Hà Nội cho biết: “Ngay
từ thời sinh viên tôi đã xác định mình cần phải tự lập về kinh tế. Tôi
có niềm đam mê thưởng thức các loại trà, tìm hiểu về văn hóa trà đạo của
Trung Quốc, Nhật Bản… Việc thường xuyên lui tới những quán cà phê đẹp,
sang trọng cùng với đầu óc kinh doanh vốn có đã nảy ra suy nghĩ: Tại sao
cà phê người ta làm được mà trà lại không? Từ đây tôi nảy sinh ý tưởng
kinh doanh trà hoa. Bản thân tôi là cử nhân công nghệ thông tin và làm
khóa luận tốt nghiêp: Hệ chuẩn đoán bệnh bằng phương pháp chữa bệnh cổ
truyền. Quá trình làm khóa luận đã tìm hiểu về trà, càng giúp tôi có
kiến thức để quyết tâm đưa trà vào cuộc sống”.
Bước 3: Quy trình xây dựng và vận hành một quán trà hoa
1. Lựa chọn địa điểm kinh doanh
Việc
lựa chọn địa điểm mở quán trà hoa là rất quan trọng. Điều đáng chú ý
nhất là không gian yên tĩnh, tránh những trục đường lớn bởi nét đặc thù
của quán trà hoa là sự thanh bình, không gian lãng mạn và cũng phải có
chỗ để xe cho khách. Bạn cần phải tìm được địa điểm thỏa mãn những yêu
cầu cần có của một quán trà hoa song cũng phải gần các khu đông dân cư,
dễ thu hút các đối tượng, giá cả thuê mặt bằng hợp lý.
Anh Lê Thanh Tuấn chia sẻ:
“Kinh
doanh lĩnh vực gì cũng vậy, việc lựa chọn địa điểm là rất quan trọng.
Địa điểm tốt cho quán trà hoa là gần công sở, trường học, khu chung cư
và đặc biệt là yên tĩnh”. Anh Lê Văn Du cũng lưu ý:
“Địa điểm mở quán có thể ở trong ngõ song phải đảm bảo yên tĩnh, không quá xô bồ và có chỗ để xe rộng rãi”.
Trà hoa số 40A Duy Tân, Cầu Giấy, Hà Nội
Trà hoa số 28 Nguyên Hồng, Đống Đa, Hà Nội
Trà Thiên Sơn, số 65-76 Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội
Thuyết trà, số 21 Tô Hiệu, Cầu Giấy, Hà Nội
2. Thiết kế không gian nội thất cho quán
Yêu
cầu đầu tiên khi thiết kế không gian quán trà hoa chính là tạo được cho
khách hàng cảm giác ấm cúng, thư thái, dễ chịu, được tách biệt hẳn với
cuộc sống ồn ào, náo nhiệt thường ngày - một không gian mang chất thiền
và thoát tục. Bởi vậy, các quán trà hoa thường sử dụng tông màu trầm,
dịu nhẹ và âm nhạc nhẹ nhàng, du dương là nét chủ đạo.
Lối thiết kế kết hợp giữa truyền thống và hiện đại của quán Trà hoa
Không gian quán trà Thiên Sơn
Không gian nhỏ bé, ấm cúng tại Thuyết trà
Quán
trà hoa là nơi hội tụ của các loại hoa, thảo mộc, bởi vậy khi thiết kế
quán, bạn nên chú ý đến điểm nhấn này để tạo không gian đặc biệt cho
khách khi đến với quán. Lối thiết kế phổ biến của quán trà hoa là ngồi
bệt và có đệm, bàn ngồi đôi hoặc ngồi theo nhóm. Màu sắc thảm và đệm
cũng phải là gam màu trang nhã, phù hợp với cường độ ánh sáng trong
quán. Bạn có thể trang trí những chiếc đèn lồng nhỏ xinh để tạo không
gian ấm áp, thân thiện.
Tùy vào kết cấu quán mà có sự phân
chia không gian cho hợp lý. Nếu quán của bạn có từ 2 tầng trở lên, bạn
có thể thiết kế những không gian khác nhau, ví dụ tầng 1 là thưởng thức
trà với ánh sáng tự nhiên, tầng 2 là phòng trà có máy lạnh, tầng 3 có
thể kết hợp thưởng thức trà với các loại ẩm thực khác,…
Cách thiết kế đậm văn hóa Việt tại quán trà Thiên Sơn
Lối thiết kế kết hợp giữa các nền văn hóa Phương Đông tại Thuyết trà.
3. Xây dựng menu cho quán
Chất
lượng trà kèm theo công thức pha chế của từng quán sẽ là yếu tố quyết
định trong việc thu hút và giữ chân khách hàng. Bởi vậy, bạn nên tìm
hiểu kỹ các loại trà và cách pha chế để xây dựng một menu phong phú, đa
dạng, hội tụ nhiều hương vị trà khác nhau, tạo nên nhiều sự lựa chọn hấp
dẫn cho khách hàng.
Thông thường, menu các quán trà hoa hiện
nay thường được chia thành ba vị chủ đạo là: trà vị ngọt, trà vị đắng
và trà vị chát. Mỗi loại trà có một hương vị khác nhau, có thể dùng nóng
hoặc dùng lạnh và có những công dụng khác nhau đối với sức khỏe. Anh Vũ
Hoàng Long cho biết: “Menu cũng cần phải thiết kế thể hiện ý tưởng
của quán trà hoa. Hiện nay sau hơn 3 năm xây dựng, quán Trà hoa của tôi
có khoảng 60 loại. Tùy vào công thức pha chế để đưa ra bảng giá hợp lý
cho mỗi loại trà. Giá trung bình của trà hoa từ 28-30.000 VNĐ, đó là mức
giá cả phù hợp với tất cả đối tượng”.
Ở một số quán,
ngoài các loại trà đặc trưng còn phục vụ thêm nhiều loại đồ uống khác
như cà phê, sinh tố, nước hoa quả, kem và đồ fastfood như khoai tây
chiên, cơm rang, mì xào, bánh sandwich,…
Để tạo nên được một chén trà ngon, khâu lựa chọn nguyên liệu đóng vai trò quyết định.
Song song với đó bạn cũng
đặc biệt chú ý đến dụng cụ pha và đựng trà. Đôi khi những vật dụng này
được thiết kế tinh tế sẽ gây sự thích thú đối với khách hàng.
Những chiếc ấm đựng trà độc đáo cũng tạo nên một tách trà hoa thơm ngon
4. Tuyển chọn và đào tạo nhân viên
Việc
xây dựng đội ngũ nhân viên không những am hiểu về nghệ thuật trà mà còn
phục vụ thân thiện, nhiệt tình, lịch sự cũng là tiêu chí quan trọng để
tạo nên thương hiệu cho quán trà của bạn. Các nhân viên trong quán trà,
đặc biệt là các nhân viên phục vụ bàn cần phải có phong thái khoan thai,
cử chỉ nhẹ nhàng, thanh thoát. Do đó, bạn nên tuyển chọn nhân viên nữ,
hình thức ưa nhìn để tạo ấn tượng cho khách hàng.
Chia sẻ về kinh nghiệm đào tạo đội ngũ nhân viên, anh Vũ Hoàng Long - chủ chuỗi quán Trà hoa cho biết: “Ban
đầu, quán chỉ có 10 nhân viên, tôi vừa là người quản lý, vừa là người
pha chế. Tôi phải tự lo đào tạo cho nhân viên từ kiến thức văn hóa về
trà đến phong cách phục vụ. Đối với đội ngũ nhân viên thì bắt buộc phải
có sự am hiểu về các loại trà. Nhân viên của quán trà mà không hiểu về
trà thì không thể làm việc được, từ nhân viên bảo vệ đến thu ngân phải
có sự hiểu biết nhất định về trà”.
“Đến
nay đã tạo được cho quán những quy định văn hóa riêng mà không phải quán
nào cũng làm được: khách vào quán bỏ giày, không hút thuốc, không ngả
ngớn,... Đây là yêu cầu khi đến với không gian văn hóa của trà. Trà
không đắt, nhưng người thưởng trà cũng phải có trình độ, có văn hóa.
Mình cần phải tạo được nét văn hóa riêng đối với quán trà hoa, vừa nâng
cao chất lượng phục vụ khách hàng nhưng đồng thời cũng phải tạo được
nét văn hóa cho họ khi đến với trà hoa. Làm được điều này khó, nhưng
phải làm bằng thái độ ân cần, bằng sự nhiệt tình để khách hàng đồng
thuận...” - anh Long tâm sự.
Để tạo nên
phong cách riêng cho quán, các quán trà thường đầu tư đồng phục cho nhân
viên mang phong cách truyền thống, phù hợp với văn hóa thưởng trà. Ví
dụ như ở quán trà Thiên Sơn, nhân viên phục vụ bàn mặc áo bà ba cách tân
và quần nâu. Hay như ở quán Thuyết trà, trang phục mùa hè của nhân viên
là váy Tàu hoa, mùa đông mặc Kimono - điều này thể hiện đặc trưng của
quán là sự kết hợp giữa văn hóa Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam.
Đồng phục của nhân viên quán Trà hoa
Tùy
vào quy mô kinh doanh mà bạn có thể xây dựng hệ thống quản lý cho từng
khâu, từ nhập nguyên liệu, bảo quản, pha chế, khâu order, quản lý và đào
tạo nhân viên. Anh Vũ Hoàng Long tâm sự: “Để quản lý chuỗi cửa hàng,
tôi sử dụng hệ thống phần mềm, ứng dụng công nghệ, camera, yêu cầu nhân
viên viết báo cáo hàng ngày kết quả công việc. Do đó, tôi quản lý cửa
hàng khá sát sao mà mọi người vẫn nghĩ trong kinh doanh tôi rất “nhàn”.
Điều quan trọng trong quản lý là: phải có kiến thức tổng quát về ngành
nghề, áp dụng công nghệ, làm việc có kế hoạch, không được nước chảy bèo
trôi... Có kế hoạch cụ thể từng hạng mục, từng giai đoạn, phân tích tính
khả thi và quản lý rủi ro. Đây là những yếu tố tôi đặt lên hàng đầu
trong kinh doanh”.
5. Chiến lược PR và chăm sóc khách hàng
Để
quán trà hoa hoạt động tốt và thu hút khách hàng thì việc quảng bá hình
ảnh là rất cần thiết. Đối tượng chủ yếu của quán trà hoa là các bạn
trẻ, trí thức. Do vậy, việc lập một website riêng, vừa là nơi hội tụ
những khách quen vừa là địa chỉ quảng bá hình ảnh quán là điều bạn nên
làm. Bạn có thể tham khảo các web như: trahoa.com.vn, diephoatra.com.
Ngoài
ra, bạn có thể áp dụng các hình thức giảm giá khi khai trương hoặc vào
các ngày lễ, sự kiện thu hút đông đảo giới trẻ. Tuy nhiên chất lượng,
thái độ phục vụ cũng như điểm độc đáo của quán trà sẽ là yếu tố quan
trọng để thu hút và giữ chân khách hàng.
Anh Vũ Hoàng Long -
chủ chuỗi quán Trà hoa cho biết: “Trà hoa là mô hình kinh doanh mới nổi
bởi vậy cũng gây được sự chú ý của các cơ quan truyền thông, báo chí. Đây
cũng là điểm thuận lợi để thu hút khách hàng tìm đến. Tuy nhiên, hơn
hết vẫn là thái độ và chất lượng phục vụ sẽ sẽ tạo sức hút với khách
hàng - “Hữu xạ tự nhiên hương”. Đối với khách hàng VIP, khách quen, quán
cũng có những chính sách ưu đãi riêng. Vào những ngày lễ, cửa hàng có
thể tổ chức chương trình giảm giá đối với khách hàng quen, thường xuyên
lui tới quán và ghi lại cảm nhận của họ sau mỗi buổi”.
Theo
kinh nghiệm của những người đã thành công với mô hình kinh doanh trà
hoa, để mở quán trà hoa, bạn cần có số vốn từ 300 - 500 triệu. Tuy
nhiên, vốn không phải là vấn đề quan trọng nhất mà “Bạn phải có sự am
hiểu về lĩnh vực mình kinh doanh, ở đây là văn hóa trà. Với số vốn như
vậy, bạn phải lên bản kế hoạch đầu tư chi tiết cho từng hạng mục, từ mua
nguyên liệu đến thuê địa điểm, thiết kế quán, trang trí nội thất, tuyển
dụng nhân viên” - anh Vũ Hoàng Long chia sẻ.
Nhìn
lại chặng đường gần 5 năm, phải trải qua không ít khó khăn, thử thách
để tạo dựng nên một thương hiệu Trà hoa được khách hàng yêu mến như ngày
hôm nay, ông chủ Vũ Hoàng Long chia sẻ động lực lớn nhất của anh trong
kinh doanh chính là ước mơ và niềm đam mê. “Hãy ước mơ thật cao, song
hãy làm từ những cái đơn giản nhất. Tôi bắt đầu kinh doanh bằng tình
yêu, với mong muốn giản dị là nhân rộng mô hình kinh doanh của mình ra
cộng đồng. Đây cũng là triết lý sống của tôi, làm cho càng nhiều người
biết đến, càng nhiều người được hưởng lợi thì việc mình làm càng giá
trị, và bản thân sự giàu có chính là ở đó. Làm cái gì cũng phải làm hết
mình và hiểu bản chất, chứ không phải thấy người ta làm được thì mình
cũng làm. Tôi luôn coi trà hoa là một phần cuộc sống của mình, yêu nó
thì mới truyền được cho nó nhựa sống từ chính mình để tiếp tục đi lên,
phát triển”.
Anh Lê Văn Du - chủ quán trà Thiên Sơn cũng thẳng thắn bày tỏ: “Tâm
lý chung của nhiều người khi bắt đầu kinh doanh là thấy mô hình kinh
doanh nào đó thành công và bắt chước làm. Tôi muốn gửi lời khuyên các
bạn trẻ rằng làm bất kể một việc gì muốn thành công trước hết phải yêu
thích, đam mê và nhiệt huyết với nó. Không phải tâm lý thấy họ đông mình
về cũng mở. Đam mê cộng với hiểu biết sẽ là động lực để phát triển”.
Còn
bạn, nếu bạn thực sự yêu thích, đam mê nghệ thuật trà và đã sở hữu
trong tay một số vốn nhất định thì tại sao bạn lại không nghĩ tới việc
mở quán trà hoa?
Lưu ý: để
bài viết phong phú, sâu sát với thực tế hơn, BQT Dự án Học+Làm=Giàu rất
mong nhận được ý kiến đóng góp của các thành viên đã có kinh nghiệm
thực tế trong lĩnh vực này. Các thành viên có thể đóng góp ý kiến, bổ
sung thông tin cho bài viết bằng cách ấn vào nút Bổ sung thông tin dưới
đây. Tiêu đề mail xin vui lòng ghi rõ: Bổ sung thông tin cho chuyên mục
"1001 cách làm giàu". BQT sẽ cập nhật các thông tin mới vào bài viết.
Xin trân trọng cảm ơn!
, các bác thấy mình nên mở ở đâu thì tiện hơn?
